These historic paintings show various episodes from the legendary life of the Buddha. They were originally painted (probably in or around the first half of the 19th century) in another building and moved to be hung in the current ubosot when the original building was torn down. This document shows the paintings in chronological order, though in the temple they are displayed out of order.
ภาพจิตรกรรมโบราณแสดงพุทธประวัติ วาดขึ้นในช่วงต้นรัตนโกสินทร์ เดิมติดตั้งอยู่ที่ศาลาการเปรียญของวัด (ปัจจุบันรื้อถอนแล้ว) ต่อมาได้ย้ายมาไว้ที่พระอุโบสถ บทความนี้จะอธิบายภาพวาดตามลำดับเรื่องราว แทนลำดับการจัดแสดงในวัด

With the help of the Earth Goddess, Mae Thorani, the Buddha defeated the demonic Mara, clearing his path to reach enlightenment.
ด้วยความช่วยเหลือของเจ้าแม่ธรณี พระพุทธองค์ทรงเอาชนะมารได้ และทรงเปิดทางไปสู่การตรัสรู้

The Buddha reached enlightenment under the Bodhi tree.
พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ใต้ต้นโพธิ์

Following the Buddha’s enlightenment, he remained in the area of the Bodhi tree for seven weeks, meditating in a different spot each week. This painting shows the first four weeks.
ภายหลังตรัสรู้ พระพุทธเจ้าได้เสวยวิมุตติสุข 7 สัปดาห์ และแต่ละสัปดาห์ได้ทรงเปลี่ยนสถานที่ตามสัตตมหาสถานทั้ง 7 ภาพที่เห็นนี้แสดงให้เห็นช่วง 4 สัปดาห์แรก (ภาพมีดวงจันทร์และพระอาทิตย์ หมายถึง การข้ามวันข้ามคืน)

1 – In the fifth week after the Buddha’s enlightenment, the daughters of the demonic Mara tried to seduce him into their father’s power.
ในสัปดาห์ที่ห้าหลังจากการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ธิดาของพญามารพยายามเกลี้ยกล่อมให้พระพุทธองค์อยู่ใต้อำนาจของพญามาร

2 – In the sixth week after the Buddha’s enlightenment, the naga king Mucalinda covered him to protect him during a storm.
ในสัปดาห์ที่หก ภายหลังการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า พญานาคมุจลินท์ได้ขึ้นคลุมปกป้องพระพุทธองค์จากพายุฝน

3 – After the Buddha finished his seven weeks of meditation, a pair of merchants, Tapussa and Bhallika, leading an oxcart caravan through the forest encountered the Buddha and wanted to offer him food. The Buddha did not have an alms bowl to receive it, so the gods of the four directions each brought him one, and the Buddha merged them into a single bowl. The merchants then became the Buddha’s first lay followers.
หลังจากพระพุทธองค์ทรงบำเพ็ญกุศลหลังจากตรัสรู้ใน 7 สัปดาห์แล้ว พ่อค้าคู่หนึ่งคือ ตปุสสะและภัลลิกะ ได้นำเกวียนผ่านป่ามาพบพระพุทธเจ้า และต้องการถวายอาหารแก่พระองค์ แต่พระพุทธเจ้าไม่มีบาตรที่จะรับ ท้าวจาตุโลกบาลทั้งสี่แต่ละองค์จึงได้นำบาตรมาถวาย พระพุทธเจ้าจึงทรงอธิษฐานรวมบาตรเหล่านั้นไว้เป็นบาตรเดียว พ่อค้าทั้งสองคนจึงกลายเป็นอุบาสกคู่แรกของพระพุทธเจ้า

1 – The Buddha was unsure if anyone would be able to understand the dharma he had realized during his enlightenment, and he considered passing into nirvana right away. But Thao Sahampati Brahma urged him to go forth and teach, and the Buddha agreed.
พระพุทธเจ้าทรงรำพึงว่า ธรรมะที่พระองค์ตรัสรู้เป็นการยากสำหรับคนทั่วไป จึงทรงน้อมพระทัยไปในทางที่จะไม่ประกาศธรรม ท้าวสหัมบดีพรหมจึงลงมาทูลอาราธนาพระพุทธเจ้าให้ทรงแสดงธรรมโปรดชาวโลก

2 – Soon after the Buddha departed, he met an ascetic named Upakajivaka and told him about his enlightenment, but Upakajivaka, unimpressed, shook his head and walked away.
หลังจากพระพุทธองค์ตรัสรู้ได้ไม่นาน ทรงพบเจออุปกชีวก อุปกชีวิกเห็นความผ่องใส เลยถามใครเป็นศาสดาของท่าน ท่านชอบธรรมของใคร พระพุทธเจ้าได้ตรัสถึงการตรัสรู้เป็นพระศาสดาของพระองค์และจะประกาศธรรมจักรที่แคว้นกาสี แต่อุปกชีวกกลับส่ายหน้าแล้วเดินจากไป

3 – To be his first students, the Buddha chose the five ascetics he had previously practiced austerities with.
เพื่อหาศิษย์รุ่นแรก พระพุทธเจ้าทรงได้เลือกแสดงปฐมเทศนาโปรดปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 ซึ่งเคยอุปัฏฐากพระองค์มาก่อน

1 – Unknown. Perhaps this is meant to indicate that the Buddha began travelling again after converting his five companions in the previous scene.
(ไม่ทราบแน่ชัด) ภาพนี้อาจกำลังเล่าถึง พระพุทธเจ้าเสด็จจาริก ภายหลังจากปัญจวัคคีย์ดวงตาเห็นธรรมและอุปสมบทแล้ว

2 – This scene appears to show the Buddha preaching to thirty sons of the King Kossala. The men had come to picnic in a forest grove with their wives, except for one who was unmarried and brought a prostitute. She stole her partner’s belongings, and when the Buddha saw them searching for her, he told them they would be better off searching for themselves.
ภาพนี้ปรากฏให้เห็นพระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมแก่ภัททวัคคีย์ ซึ่งเป็นราชกุมาร 30 พระองค์ในคราวเดียวกัน พวกราชกุมารได้พากันมาเที่ยวป่าฝ้ายกับภรรยา ยกเว้นมีคนที่ยังไม่ได้แต่งงานและพาโสเภณีมาด้วย ต่อมาโสเภณีได้ขโมยของหนีไป ภัททวัคคีย์พากันออกตามหา เมื่อพบพระพุทธเจ้าจึงถามว่าเห็นนางผ่านมาหรือไม่ พระองค์จึงทรงตรัสถามราชกุมารว่าแสวงหานางหรือแสวงหาตนเองอย่างไหนดีกว่า ราชกุมารจึงตอบว่าแสวงหาตนเองดีกว่า

3 – After hearing the Buddha preach about dharma, all the men ordained as disciples.
หลังจากได้ฟังพระพุทธเจ้าแสดงธรรมแล้ว ราชกุมารทั้งหมดได้ดวงตาเห็นธรรมจึงขออุปสมบท

1 – The Buddha tamed a fierce naga living in the hermitage of Uruvela Kassapa, a fire-worshipping ascetic who mistakenly believed that he himself was an arahant but the Buddha was not.
พระพุทธเจ้าทรงปราบนาคดุร้ายให้เชื่อง ซึ่งอยู่ในอาศรมของอุรุเวลกัสสป นักพรตผู้บูชาไฟ ซึ่งเข้าใจผิดคิดว่าตนเป็นพระอรหันต์

2 – One night while the Buddha resided at Uruvela Kassapa’s hermitage, Thao Sahampati Brahma visited him. Uruvela Kassapa saw the bright light that emanated from the god while he talked to the Buddha.
คืนหนึ่ง ขณะที่พระพุทธเจ้าประทับอยู่ที่อาศรมของอุรุเวลกัสสป ท้าวสหัมบดีพรหมมาเข้าเฝ้าพระองค์ อุรุเวลกัสสปะได้เห็นแสงสว่างอันเจิดจ้าขณะท้าวสหัมบดีพรหมสนทนากับพระพุทธเจ้า

1 – To replaced his tattered upper robe, the Buddha took a soiled cloth off a corpse in the charnel ground.
เพื่อจะทรงเปลี่ยนจีวรที่ขาดรุ่งริ่งนั้น พระองค์ก็ทรงเอาผ้าสกปรกออกจากศพ

2 – The Buddha wondered where he could wash his new robe, and Indra read his mind and dug a pond full of clean water. Then when the Buddha wondered where to scrub, hang, and fold it, Indra gave him a rock platform, a tree deity bent the branches of his tree, and Indra brought him a stone slab. In the morning, Uruvela Kassapa went to see the Buddha and saw that the place had changed. The Buddha told him that Indra had come down to assist him, but Uruvela Kassapa still thought he was the arahant, not the Buddha.
พระพุทธเจ้าทรงสงสัยว่าจะซักจีวรใหม่ได้ที่ไหน พระอินทร์ทราบจึงใช้มือขุดบ่อน้ำสะอาดเต็มสระ ครั้นทรงสงสัยว่าจะซักอย่างไร พระอินทร์ก็ทรงยกแผ่นหินมาไว้ให้ เมื่อพระองค์ทรงกล่าวว่าจะพาดผ้าไว้ที่ใด เทพสถิติต้นกุ่มบกจึงโน้มกิ่งก้านลงมาให้ เวลารุ่งเช้าอุรุเวลกัสสปไปเฝ้าพระพุทธเจ้า เห็นว่าสถานที่นี้เปลี่ยนไป จึงทูลถามพระพุทธองค์ พระองค์ทรงเล่าให้ฟัง แต่อุรุเวลกัสสปได้ดำริว่า พระมหาสมณะมีฤทธิ์มาก มีอานุภาพมากแท้ ถึงกับท้าวสักกะจอมทวยเทพได้ทำการช่วยเหลือ แต่ก็ไม่เป็นพระอรหันต์เหมือนเราแน่

3 – Eventually, after seeing these and many other incredible things, Uruvela Kassapa was humbled and he became a disciple of the Buddha along with a thousand fellow ascetics.
ในที่สุด เมื่อได้ทอดพระเนตรเห็นสิ่งอัศจรรย์เหล่านี้และอื่นๆ อีกมากมายแล้ว ในที่สุดอุรุเวลกัสสปก็ถ่อมตัวลง และได้เป็นสาวกของพระพุทธเจ้าพร้อมกับเพื่อนนักพรตนับพันคน

1 – When King Bimbisara heard that the Buddha had reached enlightenment, he went to learn about dharma. When the preaching ended, the king presented him with Veluvana Park, which became the first Buddhist monastery.
เมื่อพระเจ้าพิมพิสารทรงทราบข่าวว่าพระพุทธองค์ทรงตรัสรู้ จึงเสด็จไปทรงศึกษาธรรม จนทรงบรรลุโสดาบัน พระองค์จึงทรงถวายสวนเวฬุวันให้เป็นพระอารามแห่งแรก

2 – This picture is probably the Licchavi chief, Mahali, requesting the Buddha come rid the city of Vesali of its plagues.
(ไม่ทราบแน่ชัด) ภาพนี้อาจเป็นหัวหน้าลิจฉวีมหาลี ทูลขอให้พระพุทธเจ้าทรงช่วยเมืองเวสาลีพ้นจากภัยพิบัติ

1 – When the Buddha’s father heard about his son’s enlightenment, he sent the royal courtier Kaludayi to invite the Buddha to come home for a visit. Each day while the Buddha traveled toward home, Kaludayi flew between the palace and the Buddha’s location to deliver food offerings from his father. The alms bowl miraculously floated in the air with Kaludayi.
เมื่อพระเจ้าสุทโธทนะพระบิดาของพระพุทธเจ้าทราบเรื่องตรัสรู้แล้ว จึงส่งข้าราชบริพารไปอัญเชิญให้เสด็จกลับเมือง แต่เมื่อส่งไปหลายคณะก็พากันฟังธรรมบรรลุอรหันต์และออกบวชไปจนหมด จนมาถึง กาฬุทายี แม้ได้บวชเช่นกัน แต่ท่านก็ได้รอเวลาที่เหมาะสม แล้วจึงอัญเชิญพระพุทธเจ้าเสด็จกลับกรุงกบิลพัสดุ์ เมื่อพระพุทธเจ้าเห็นชอบแล้ว กาฬุทายีจึงเหาะล่วงหน้ากลับมาหาพระเจ้าสุทโธทนะเพื่อแจ้งข่าว พระเจ้าสุทโธทนะทรงยินดีมาก และทรงนำอาหารใส่บาตร โดยทุกวันกาฬุทายีจะเหาะไปวังเพื่อรับบาตรมาถวายพระพุทธเจ้า กระทั่งเสด็จถึงพระนคร จากเหตุการณ์นี้ทำให้ผู้คนในพระนครเลื่อมใสพระพุทธองค์ตั้งแต่ก่อนได้พบ

2 – When the Buddha arrived home, the first time doing so after enlightenment, his father showed him great respect. His wife, Nang Bimba, initially stayed in her room and had his son peek at him through the window.
เมื่อเสด็จถึงวัง เป็นครั้งแรกหลังตรัสรู้ที่พระพุทธองค์ได้ทรงพบพระบิดา ส่วนพระนางพิมพาได้ให้พระราหุลแอบมองที่ช่องหน้าต่าง และบอกว่าเป็นพระบิดา

The Buddha spent one three-month rains retreat in Daowadung Heaven teaching dharma to his mother and a host of gods.
พระพุทธเจ้าทรงประทับภาวนาบนสวรรค์ดาวดึงส์เป็นเวลาสามเดือน ทรงแสดงธรรมแก่พระมารดาและเทวดาทั้งหลาย

The Buddha passed away to nirvana.
พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพาน

These two pictures show scenes of five holy Buddha footprints worshipped by many Thai Buddhists. Though they are not identifiable in the picture, they are probably the mythical five that feature in an ancient Pali verse often chanted in Thai temples: “I pay respect to Lord Buddha, the one who transcends all realms…. I pay respect to the five great footprints located at Suwannamalika and Suwannabanpot mountains, the peak of Sumanaguta Mountain, the city of Yonaka and the Nammata River.”
ภาพแสดงรอยพระพุทธบาทศักดิ์สิทธิ์ 5 รอยที่ชาวไทยพุทธนับถือ อยู่ในบทสวดบาลีว่า “ข้าพเจ้าขอนมัสการพระพุทธเจ้า… ข้าพเจ้าขอนมัสการสถานที่มีรอยพระพุทธบาทอันประเสริฐห้าสถาน แต่ที่ไกล คือ ที่เขาสุวรรณมาลิเก ที่เขาสุวรรณบรรพต ที่ยอดเขาสุมนกูฏ ที่โยนกบุรี ที่แม่น้ำชื่อนัมมทา…”